Giriş

0. Başlarken

Bir bilgisayarı programlamak demek ; onun anlayacağı dilden yani ''programlama dili'' ile onunla konuşmanız demektir. Birçoğu mükemmel olan programlama dilleri mevcuttur. Burada benin için favori programlama dili olan Ruby yi seçtim. Ruby Türkçede YAKUT anlamına gelmektedir.

Benim favori programlama dilim olması bir yana Ruby, gördüğüm en kolay programlama dillerinden biri. Gerçek sebep budur. Yoksa bu dökümanı yazmaya karar verip sonrada bunu Ruby ile yazmayı seçmedim. Ruby nin açık seçik ve basit oluşu bunu yazmamda beni motive etti. Bunu başka dillerde yazsaydım yüzlerce sayfa tutabilirdi. Fakat şu asla aklınıza gelmesin Ruby sadece yeni başlayanlara hitap eden basit bir dil değil aynı zamanda güçlü ve profesyonel bir uygulama dilidir.

İnsanların konuşma dilinde yazdığımız şeylere METİN diyoruz. Bilgisayar dilinde yazdığımız şeylere de KOD denir. Bu dökümanda birçok Ruby diline ait kodları göreceğiz. Örnek kodların kolay anlaşılması için bunları renklendirdim. (mesela sayıları her zaman yeşil renk , metinleri kırmızı ile yazdım.) Sizin yazacaklarınız beyaz kutularda program çıktıları da gri kutular içinde gösterildi.

Bu dökümanı okurken anlayamadığınız bölüm olursa veya aklınıza bir soru takılırsa bunu bir kenara not edin ve biraz daha okumaya devam edin. Büyük ihtimalle bir sonraki konuda sorunuzun cevabını bulacaksınız . Yinede son bölüme kadar sorunuza cevap bulamamışsanız size bu soruyu nereden çözebileceğinizi söyleyeceğim. Ruby dili camiasında sorularınıza benden daha iyi cevap verebilecek birçok arkadaşımız var.

Öncelikle Ruby yi bilgisayarımıza kuralım.

Windows Kurulumu

Windows kurulumu Ruby için çok kolaydır. Öncelikle Ruby Installer programını şuradan indiriyoruz : http://rubyinstaller.rubyforce.org . Bu dökümanda biz Ruby 1.8.4 sürümünü kullandık.) Normal windows kurulum aşamaları ile Ruby öntanımlı klasöre kurulum yapıyoruz.

Porgramlama için program kodlarını yazmalı ve bunu çalıştırmalıyız. Bunun içinde bir metin editörü ve komut satırına ihtiyacınız olacak.

Ruby installer ile birlikte çok kullanışlı bir metin editörüne sahip olacaksınız : SciTE (the Scintilla Text Editor). Başlat menüsünden SciTE yi çalıştırabilirsiniz. Yazdığınız kodların buradaki gibi renkli olasını istiyorsanız aşağıdaki dosyaları indirerek SciTE dosyanızın (c:/ruby/scite ) içine kopyalayın:

Global Properties : http://pine.fm/LearnToProgram/SciTEGlobal.properties

Ruby Properties : http://pine.fm/LearnToProgram/ruby.properties

Kendi kodlarınızı yazdığınızda bunları da bu klasör içinde kaydetmeyi unutmayın.

Komut satırı için Başlangıç daki Donatılar menüsünden Komut İstemini çalıştırınız. Buradan yazdığınız kodların klasörüne ulaşmak için : cd.. yazarsanız bir üst klasöre geçersiniz. cd dosya adı/klasör adı yazarsanız klasöre/dosyaya ulaşırsınız. Klasördeki tüm dosyaları görmek için dir komutunu kullanabilirsiniz.

Bu kadar . Artık sonraki bölüme geçebilirsiniz : 1. bölüm

Macintosh Kurulumu

Eğer sisteminiz Mac OS X 10.2 (Jaguar) ise, zaten Ruby sisteminizde mevcuttur. Daha eski sürümler için Ruby resmi sitesindeki çözümlerden faydalanmanız gerekecek.

Komut satırı için Terminal uygulamasını açın (Applications/Utilities).

Metin editörü için bildiğiniz bir editörü kullanın. Eğer TextEdit kullanıyorsanız kodlarınızı metin olarak kaydetmeyi unutmayın. Yoksa kodlarınız çalışmaz . Kullanabileceğiniz diğer metin editörleri : emacs, vi, and pico dur.

Bu kadar . Artık sonraki bölüme geçebilirsiniz : 1. bölüm

Linux Kurulumu

İlk olarak Ruby nin sisteminizde kurulu olup olmadığını kontrol edin. Bunun için komut satırına which ruby yazın. Eğer /usr/bin/which: no ruby in (...), gibi bir çıktı alırsanız Ruby yi şuradan kurmanız gerekir : http://www.ruby-lang.org/en/20020102.html . Yada Ruby mevcut ise ruby –v komutu ile sürüm no yu kontrol edin ve eski sürüme sahipseniz sitesinden son sürümü indiriniz.

Kurulumda kaynak koddan derlemek yerine kullandığınız linux dağıtımının kendi paket kurulumlarını kullanmanız daha kolaydır. Örneğin Pardus kullananlar PİSİ paketlerinden en son Ruby sürümünü kolayca bulacaklardır. Debian veya Ubuntu kullananlar için de bir sıkıntı olmayacaktır.

Bu kadar . Artık sonraki bölüme geçebilirsiniz : 1. bölüm